Jak zostać Wojciechem Kilarem? [prawie recenzja]

Storytelling w edukacji i biznesie | Copywriter z 12-letnim stażem

Jak zostać Wojciechem Kilarem? [prawie recenzja]

30 maja 2017 Muzyka do reklam 95


 


 

Chcielibyście „być jak Wojciech Kilar”?

Oto przepis, dzięki któremu macie szansę zostać wybitnymi kompozytorami muzyki filmowej.

 


 

Poszczególne składniki tej mikstury znalazłem w biografii muzyka, którą ostatnio przeczytałem:

kilar-biografia

1) Znajdź kogoś, kogo pokochasz na zawsze i z wzajemnością

Miłość aż po grób jest możliwa. Co więcej, jest możliwa nawet wtedy, gdy początki znajomości mówią coś wręcz przeciwnego.

Okres przed ślubem Barbary i Wojciecha był jednym wielkim pasmem porażek: kłótnie, zerwania, powroty i tak w koło Macieju. A właściwie dookoła Wojtek.

Zupełnie jak w piosence, której melodia oparta jest na soundtracku Kilara do filmu „Portret damy”:

Słońce na niebie gaśnie za rzeką
Zmierzch ma zapach siana i snu
Pójdę przed siebie, pójdę daleko
Za ostatni las białych brzóz

Pójdę daleko, pójdę na łąki
Malowane złotem i rdzą
Zwierzę się wierzbom z naszej rozłąki
Wierzby wierzą szeptom i łzom

Tęsknię za Tobą, płaczę po Tobie
Płaczą ze mną rosy i mgły
W ciszy drżą słowa, których nie powiem
Bo rozumiesz je tylko Ty

A potem, po ślubie przyszło kilkadziesiąt lat dozgonnej, pięknej, choć niekiedy trudnej miłości.

 


 

2) Pamiętaj, że dom to podstawa

Wojciech Kilar miał w swojej żonie prawdziwe oparcie. To dzięki niej, w pewnym momencie życia nie stoczył się w przepaść alkoholizmu, a wręcz przeciwnie – wspiął się na wyżyny muzycznego geniuszu.

Poświęciła dla niego wszystko: karierę i macierzyństwo. Była z nim do końca (choć odeszła jako pierwsza).

Nic więc dziwnego, że powiedział kiedyś, że Basia była najlepszą rzeczą, która mu się zdarzyła w życiu [słowo „rzeczą” jest tutaj wyjątkowo niezręczne].

I dlatego robił, co mógł, by przychylić jej nieba.

Ta miłość wyrażała się w drobiazgach. Od koszmarnie drogich perfum, które przywoził jej z innych krajów, aż po jej imię, które umieszczał na tablicy rejestracyjnej swojego mercedesa.

 


 

3) Miej świadomość, że wiele wydarzeń nabiera sensu dopiero po latach

Lektura biografii, a więc dzieła z założenia prześwietlającego całe dziesięciolecia czyjegoś życia, pozwala dostrzec pewną prawidłowość.

Wszystkie zdarzenia, które po kolei „zaliczamy” w naszym życiu, są podobne do puzzli. Na pierwszy rzut oka – nie mają żadnego sensu. Dopiero po latach okazuje się, że były istotną częścią dzieła.

Co więcej, często jest tak, że rzeczy, przed którymi uciekaliśmy w dzieciństwie – dopadają nas potem na starość.

Nie chcę wam zepsuć przyjemności z lektury, więc spojlerów nie będzie.

 


 

4) Połącz sztukę „wysoką” z „niską”

W czasach PRL-u pisanie muzyki do filmów było dla kompozytorów czymś nieco uwłaczającym, żeby nie powiedzieć wstydliwym. Niektórzy bali się tego flirtu z kinem czy telewizją, by nie zostać zaszufladkowanym jako „ten gorszy”.

Wojciech Kilar przez długi czas traktował muzyką filmową wyłącznie jako sposób na dorobienie do pensji. Zresztą, pisanie soundtracków przychodziło mu niesłychanie łatwo. Nie przeszkadzał mu żaden hałas, goście czy włączony telewizor.

Zupełnie  odwrotnie niż podczas tworzenia muzyki przeznaczonej do sal koncertowych. Tutaj każda nuta wymagała sporego namysłu.

Wreszcie po wielu latach udało mu się wypracować kompromis: postanowił tworzyć do filmu, ale tak, by usatysfakcjonować drugą, szlachetniejszą część swojej kompozytorskiej natury.

 


 

5) Stwórz swój język, styl rozpoznawalny już po kilku sekundach

Czy istnieje coś takiego jak styl muzyki Wojciecha Kilara? Zdecydowanie tak.

Jego charakterystyczną cechą jest wielokrotne powtarzanie tych samych fraz oraz coś, co można nazwać narastaniem napięcia, które towarzyszy słuchaczom przez cały czas trwania utworu.

Ta powtarzalność miała w sobie coś z modlitwy (kompozytor często modlił się na różańcu, szepcząc dziesiątki tych samych wersów).

Kilar niezwykle wysoko cenił jeden utwór: Bolero Ravela. Uważał go za niedościgniony wzór. Wystarczy posłuchać Exodusu, by znaleźć wyraźne ślady tej fascynacji:

 


 

6) Wybierz coś, co chcesz, by zostało po tobie

Choć Wojciech Kilar osiągnął wszystko, co artysta osiągnąć może, to tak naprawdę liczyło się dla niego jedno: by został zapamiętany jako dobry człowiek.

Tylko tyle.

 


 

7) Zapracuj na komfort nieliczenia się z opinią większości

W pewnym momencie swojego życia Wojciech Kilar przestał przejmować się opinią innych na swój temat.

Miał ten komfort / pozycję / renomę, że mógł bez wahania decydować się na ujawnianie swoich niepopularnych poglądów. Niepopularnych w środowisku, w którym się obracał (m.in. sympatyzował z PiS oraz słuchał Radia Maryja).

A może po prostu coraz bardziej był myślami na lepszym ze światów?

 


 

8) Zakochaj się w górach

Góry to kopalnia inspiracji, szczególnie dla artystów. To miejsce, w którym najszybciej ładuje się życiowe akumulatory.

Przestrzeń, w której grawitacja przywiązująca człowieka do pierdół codzienności – jest wyraźnie mniejsza.

Miłość do gór najlepiej pokazują takie utwory jak Krzesany. To prawdziwa bomba dzikiej, góralskiej energii:

 


 

Proste, prawda?

Zauważyliście, że nie wspomniałem nic o talencie?

Zrobiłem to celowo, ponieważ z talentem trzeba się urodzić. To nie do przeskoczenia, niestety…

kilar-tatry

 


 

Zobacz też inne wpisy:

Na czym zarobisz w 2018 roku? Zobacz 13 pomysłów dla kreatywnych

Najfajniejsze niepowodzenia 2016 roku + plan porażek na rok 2017

 

95 komentarzy

  1. Dola pisze:

    Pierwszy punkt już mnie wyklucza. Nie będę… 🙁

  2. Natalia Szcześniak pisze:

    Punkt 2 i 3 – bądź mężczyzną i żyj w patriarchacie…

  3. Jan Grochocki pisze:

    Czy jeśli nieustannie od lat zachwycam się i darzę podziwem Bolero, to mam zadatki na bycie drugim Kilarem? 😉

  4. Ja SoHigh pisze:

    o moje zdjęcie to z górami 🙂 Świnica

  5. Ja SoHigh pisze:

    o moje zdjęcie to z górami 🙂 Świnica

  6. Wielopokoleniowo 3 pisze:

    Już kiedyś czytałam ten Twój tekst (choć widzę, że nie skomentowałam) – jest świetny 🙂

  7. jano pisze:

    Fajna i niebanalna recenzja. Zachęca do zapoznania się z całością.

  8. 8 kroków do szczęścia – więcej pisać nie trzeba 😉

  9. Świetnie piszesz! Dodaję do ulubionych 🙂

  10. Paulina W. pisze:

    Bardzo lubię Twoje „prawie recenzje”. Nie jestem jakąś koneserką muzyki jednak Kilara chyba zna każdy, fajnie było dowiedzieć się o nim czegoś nowego.

  11. Dominika Rygiel pisze:

    Srututu tutu z tym talentem… jak mawiają wielcy tego świata – sukces to zaledwie 10 procent talentu, 90 ciężkiej harówy. 😉

  12. Guesswhatpl pisze:

    Tak już to jest, że jedni rodzą się z talentem, a inni no cóż – muszą sobie radzić w życiu. Świetna recenzja i doskonałe pióro, z pewnością jeszcze tu wrócimy. Muzykę Wojciecha Kilara bardzo lubimy, zwłaszcza tę z Pana Tadeusza i Exodus 🙂

  13. Nihil Novi pisze:

    Bardzo lubię poznawać biografie różnych osób – czasami pozwalają zupełnie inaczej spojrzeć na ich „publiczną” twarz. Piękna historia miłości…

  14. Nie pomyślałabym nigdy, że życie Kilara może mnie w jakikolwiek sposób zainteresować, a jednak, Ty tak piszesz te „prawie recenzje”, że nie da się koło nich przejść obojętnie. Powiem szczerze, jesteś dla mnie niedoścignionym wzorem 😀

    • Maciej Wojtas pisze:

      Z tym wzorem – no nie wiem 😉
      Jestem samoukiem, piszę po swojemu.

      A co do zainteresowania jakimś tematem: miałem na studiach przedmiot „historia polityczna Kambodży”. Tytuł mega zachęcający, nie ma co 😉
      Okazało się jednak, że był to najlepiej, najciekawiej i najzabawniej prowadzony przedmiot, na jaki kiedykolwiek chodziłem (a studiowałem aż 7 lat 😉
      Wniosek – o wszystkim można opowiadać tak, żeby czytelnikom opadały szczęki 😉

  15. czytajkomiksy.pl pisze:

    Ciekawy sposób na pisanie recenzji. Bardzo pozytywnie mnie to zaskoczyło 😉

  16. Rodzic w mieście pisze:

    Proste 🙂 No miłość to podstawa. Każdy wielki człowiek ma swoją muzę lub muzy, a wiadomo że o miłości można tworzyć i tworzyć. O rodzącej się, o umierającej, o nowej i dojrzałej, o szczęśliwej i niespełnione…worek bez dna. Ale reszta to już chyba kwestia talentu. 🙂

  17. Anna pisze:

    Świetny tekst! W wydaniu specjalnym „Tygodnika Powszechnego” czytałam niedawno genialny wywiad z kompozytorem. Takiej wrażliwości na świat można tylko pozazdrościć…

    • Maciej Wojtas pisze:

      A pamiętasz może nazwisko tego kompozytora? 🙂
      [z tą wrażliwością to jest różnie – często jest mimo wszystko ogromnym obciążeniem, bo odczuwa się wszystko sto razy bardziej]

      • Anna pisze:

        Właśnie z tym jednym konkretnym. Bez sensu, że nie wpisałam, że chodzi o Kilara 😉
        Rozmowę czytałam z wielką ciekawością, bo (uwaga – dowód ignorancji) – nie wiedziałam o Nim zbyt wiele.

  18. Aneta Wojtiuk pisze:

    Nie bez przyczyny sie mówi, że miłość, zauroczenie (również w miejscach) i pasja są muzą, inspiracją i motywacją. A swój własny styl, łączenie „sacrum i profanum”, wysokiej i niskiej kultury może tylko pomóc być unikatowym 🙂

  19. Babski Blues pisze:

    Pozytywnie zaskoczył mnie styl Twojej recenzji 🙂 zagoszczę na dłużej 🙂

  20. Radosna Chata pisze:

    Świetnie to opisałeś. Masz rację, z talentem trzeba się urodzić, a o to, jacy jesteśmy….możemy sami zadbać i sami na to ciężko pracujemy każdego dnia 🙂

  21. Books My Love pisze:

    wow świetna, niecodzenny styl recenzji 🙂 ale bardzo zachęcający do przeczytania ksiazki.

  22. Melduję Gotowość pisze:

    Za trzy pierwsze punkty pokochałam tego człowieka, o którym do tej pory tak niewiele wiedziałam.

  23. Wiesz, Ty piszesz o nim z zachwytem, tymczasem dzięki Twojej recenzji facet stracił wiele w moich oczach.
    Żona poświęciła dla niego wszystko – karierę i macierzyństwo? Czyli to kolejny olśniewający sukces faceta, który pozwolił pracowacować na ów sukces swojej kobiecie (jej kosztem)? Mam ochotę zapytać, ile wart jest zatem on sam i co sam by osiągnął?

    Nie jestem feministką, nie wojuję z mężczyznami, ale mam dość tego, że hołduje się hasłu „za każdym wielkim mężczyzną stoi wieka kobieta”. Że owszem niby się docenia wkład tych kobiet, ale nigdy ich nazwiska nie są zapisywane złotymi zgłoskami.

    Czy naprawdę w 21. wieku trzeba zwracać uwagę na to, że kobiety nie są od wspierania facetów i że to nie takie ich zasługi trzeba podnosić? Że nie ma się co zachwycać tym, że wspierała swojego geniusza, który wspaniałomyślnie pozwolił się wspierać? Słabe. Słabe. I teraz już zawsze będę o tym myśleć, kiedy z głośników poleci jego wspaniała muzyka.

    • Chociaż zaraz, napisał jej imię – na tablicach rejestracyjnych. To takie… eh!

      • Maciej Wojtas pisze:

        Jeszcze raz odsyłam do książki 🙂
        Warto poznać faceta, który był tak bardzo oddany swojej kobiecie, że naprawdę starał się jej nieba przychylić.
        A tablice – ot, młodzieńcza fantazja 😉 [sorry, miał wtedy chyba koło 70 lat]

    • Maciej Wojtas pisze:

      Rozpisałem się i Disqus się zawiesił (cała moja odpowiedź poszła się paść 🙂
      W skrócie:
      Jesteś mocno niesprawiedliwa w swojej ocenie. Ale to wina mojej recenzji – skrótowej i hasłowej.
      Odsyłam do książki – warto prześledzić historię tej miłości (byli zakochani w sobie do szaleństwa i wspierali się nawzajem przez całe ponad 40 lat).
      „Poświęcenie” jest zbyt mocnym i nieprecyzyjnym określeniem tamtej sytuacji.
      Żona w pewnym momencie zachorowała i musiała zrezygnować z kariery muzycznej.
      To była miłość. Tylko tyle i aż tyle 🙂

  24. Proste, ale zarazem jakie piękne. Powiem szczerze, że wartości pana Wojciecha są mi bardzo bliskie. 🙂

  25. Paulina W. pisze:

    Świetny tekst. Co do talentu, to owszem trzeba się z nim urodzić, ale niezmiernie ważne, żeby w ogóle go odkryć w sobie 🙂

  26. Doskonała recenzja i oryginalnie ujęty temat 🙂 Bardzo dobrze się ją czytało.

  27. Marek Te pisze:

    Widzę, że ciągnie Cię ostatnio do wielkich ludzi i wielkich pieniędzy. Nie wiem, może to dobrze. Mnie się już nie chce sięgać, gdzie wzrok nie sięga.

  28. Czyli tak jak we wszystkim, co chcemy profesjonalnie robić, a jeśli nawet natura pozornie nie obdarzyła nas talentem, to trzeba go w sobie znaleźć. 🙂

  29. Ewa pisze:

    Połowę punktów mogę odznaczyć tzw. ptaszkiem, aczkolwiek mój jedyny talent ogranicza się do grania na ludzkich nerwach. Cóż, jak się nie ma co się lubi, itd. 😉
    Świetna (prawie) recenzja! Tak trzymaj 🙂

  30. Ha, super recenzja 🙂

  31. Dominika Rygiel pisze:

    Tak niewiele, jak się okazuje potrzeba, by stać się kimś wielkim. Diabeł tkwi w szczegółach, by z małych rzeczy robić te wielkie. Kilar jest tego najlepszym przykładem. A Twoja (prawie) recenzja jest przykładem nieszablonowości. Brawo!

  32. Nowy Akapit pisze:

    Hej, bardzo dobry pomysł na prawie recenzję 😉 Wyroznia się wśród oklepanych sposobów pisania. Czekam na więcej 🙂 .

  33. Goga pisze:

    Dużo mam myśli w głowie teraz… 🙂 Zacznę od tego, że bardzo mi się podoba ta mini recenzja, świetny tekst. Słowa piosenki są tak piękne, że brakuje słów. Znalezienie kogoś, takiego autentycznego, pełnego wad to niezłe wyzwanie szczególnie w czasach wszechobecnej manipulacji, chamstwa, braku wartości. Podoba mi się taka miłość oparta na drobiazgach, prostych gestach, słowach. Punkty 3, 4 i 5 dały mi sporo do myślenia 🙂 „pisanie soundtracków przychodziło mu niesłychanie łatwo. Nie przeszkadzał mu żaden hałas, goście czy włączony telewizor.” – to zupełnie jak u mnie 🙂 Kiedyś mignął mi taki cytat: „Jeśli masz swój styl – masz wszystko” 🙂

  34. „Prawie recenzja” – świetnie zbudowany tekst! W ciekawy sposób przedstawiłeś osobę tego wielkiego twórcy

  35. halmanowa pisze:

    Muzyka Wojciecha Kilara ma w sobie to coś. Niewątpliwie jego talent jest ogromny, ale też ciężko pracował nad tym, co osiągnął. W sumie być jak on wydaje się nietrudne, a jednak. Ja się w górach nie zakocham chyba nigdy, zdecydowanie wolę morze i lasy 🙂

    • Maciej Wojtas pisze:

      Czyli jesteś góralką, tyle że nizinną 🙂
      Co do Kilara – to właśnie paradoksalnie muzyka filmowa wychodziła mu niemalże od niechcenia. Za to nad muzyką „poważną” musiał się sporo napracować 🙂

Skomentuj Maciej Wojtas Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *